چرا در بعضی روابط احساس میکنیم خود واقعیمان نیستیم؟
آیا تا به حال در رابطهای بودهاید که احساس کنید مجبورید نقشی بازی کنید؟ یا اینکه نتوانید نظرات و احساسات واقعیتان را به زبان بیاورید؟ این احساس بسیار رایج است و میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. در این مقاله، به بررسی ۱۵ نکته در مورد این موضوع میپردازیم:
احساس عدم اصالت در یک رابطه میتواند بسیار آزاردهنده باشد و به مرور زمان، سلامت روان و کیفیت رابطه را تحت تاثیر قرار دهد. باید ریشه این احساس را شناسایی کرده و برای رفع آن تلاش کنیم.
- ✅
ترس از قضاوت:
نگرانی از اینکه طرف مقابل شما را به خاطر عقاید، علایق یا رفتارهایتان قضاوت کند. - ✅
نیاز به تایید:
تمایل شدید به دریافت تایید و پذیرش از طرف مقابل، حتی اگر به معنای زیر پا گذاشتن ارزشهای خودتان باشد. - ✅
عدم تناسب ارزشها:
وقتی ارزشهای شما و طرف مقابل با هم همخوانی ندارند، ممکن است احساس کنید مجبورید خودتان را تغییر دهید تا مورد تایید قرار بگیرید. - ✅
ترس از رها شدن:
نگرانی از اینکه اگر خود واقعیتان باشید، طرف مقابل شما را ترک خواهد کرد. - ✅
تجربیات گذشته:
روابط ناموفق قبلی که در آن به خاطر اصالت خود مورد انتقاد یا طرد قرار گرفتهاید. - ✅
فشار اجتماعی:
فشار از جانب خانواده، دوستان یا جامعه برای تطبیق با انتظارات و هنجارها. - ✅
ناامنی درونی:
عدم اعتماد به نفس و خودباوری، که باعث میشود به دنبال تایید دیگران باشید. - ✅
عدم شناخت خود:
وقتی به درستی نمیدانید چه کسی هستید و چه میخواهید، به راحتی تحت تاثیر دیگران قرار میگیرید. - ✅
ضعف در ابراز وجود:
ناتوانی در بیان نیازها، احساسات و نظرات خود به طور قاطعانه و محترمانه. - ✅
روابط ناسالم:
روابطی که در آن طرف مقابل سعی در کنترل، دستکاری یا سرکوب شما دارد. - ✅
تلاش برای راضی نگه داشتن دیگران:
تمایل بیش از حد به خشنود کردن دیگران، به قیمت نادیده گرفتن نیازهای خودتان. - ✅
عدم همدلی:
فقدان همدلی از سوی طرف مقابل، به این معنی که او نمیتواند احساسات و تجربیات شما را درک کند. - ✅
نقشهای از پیش تعیین شده:
وقتی در رابطه نقشهایی به شما تحمیل میشود که با شخصیت واقعیتان سازگار نیست. - ✅
ترس از آسیبپذیری:
نگرانی از اینکه اگر احساسات واقعیتان را نشان دهید، آسیبپذیر خواهید بود. - ✅
عدم پذیرش تفاوتها:
وقتی در رابطه تفاوتهای فردی پذیرفته نمیشوند و همه مجبورند شبیه هم باشند.
شناخت این عوامل میتواند اولین قدم برای ایجاد روابط سالمتر و معنادارتر باشد. روابطی که در آن احساس امنیت، پذیرش و آزادی برای ابراز خود داشته باشید.
اگر احساس میکنید این مسئله به طور جدی بر زندگی شما تاثیر گذاشته است، مراجعه به یک متخصص روانشناس میتواند بسیار کمککننده باشد.
چرا در بعضی روابط احساس میکنیم که نمیتوانیم خود واقعیمان باشیم؟
1. ترس از قضاوت
یکی از اصلیترین دلایل پنهان کردن خودِ واقعی، ترس از قضاوت شدن توسط طرف مقابل است. شاید نگرانیم که افکار، علایق یا رفتارهایمان مورد پسند او نباشد و این باعث طرد شدنمان شود. این ترس میتواند ریشه در تجربیات گذشته داشته باشد، جایی که به خاطر ابراز خود واقعی مورد انتقاد یا تمسخر قرار گرفتهایم. به همین دلیل، ناخودآگاه تلاش میکنیم تصویری مطلوبتر و سازگارتر با انتظارات طرف مقابل ارائه دهیم. این تصویرسازی میتواند به مرور زمان خستهکننده و فرساینده شود. ترس از قضاوت باعث میشود نقابی بر چهره بزنیم و خودمان را سانسور کنیم. این ترس مانع از صمیمیت و ارتباط عمیق در رابطه میشود. برای غلبه بر این ترس، لازم است به خودمان یادآوری کنیم که هیچکس کامل نیست و داشتن نقصها بخشی از انسان بودن است.
2. تلاش برای جلب رضایت
گاهی اوقات، ما به دنبال جلب رضایت و تأیید طرف مقابل هستیم و به همین دلیل خودمان را تغییر میدهیم تا مورد پسند او باشیم. این تلاش برای جلب رضایت میتواند ناشی از کمبود عزت نفس یا احساس ناامنی باشد. ما فکر میکنیم اگر بتوانیم انتظارات طرف مقابل را برآورده کنیم، ارزشمندتر و دوستداشتنیتر خواهیم بود. اما این رویکرد در بلندمدت نتیجه معکوس میدهد و باعث میشود از خودمان دور شویم. جلب رضایت دیگران نباید به قیمت انکار خودِ واقعی تمام شود. رابطهای سالم، رابطهای است که در آن هر دو طرف احساس ارزشمندی و پذیرفته شدن داشته باشند، بدون اینکه مجبور به تغییر خود باشند. به خود یادآوری کنید که شما به اندازه کافی خوب هستید، همانطور که هستید.
3. عدم تطابق ارزشها
اگر ارزشهای اساسی شما با ارزشهای طرف مقابل در تضاد باشد، ممکن است احساس کنید نمیتوانید خود واقعیتان باشید. مثلا اگر برای شما صداقت و راستگویی بسیار مهم باشد، اما طرف مقابلتان دروغگو باشد، ممکن است احساس کنید مجبورید رفتارهای خود را سانسور کنید تا با او سازگار باشید. این عدم تطابق ارزشها میتواند منجر به احساس ناخوشایندی و نارضایتی در رابطه شود. در این شرایط، باید با طرف مقابلتان در مورد ارزشهای خود صحبت کنید و ببینید آیا میتوانید به یک تفاهم مشترک برسید یا خیر. اگر این امکان وجود نداشته باشد، ممکن است لازم باشد در مورد ادامه رابطه تجدید نظر کنید. رابطهای که در آن ارزشهای اساسی طرفین در تضاد باشد، به سختی میتواند پایدار و رضایتبخش باشد. شناخت ارزش های خود و طرف مقابل، کلید یک ارتباط سالم است.
4. الگوهای ارتباطی ناسالم
برخی از الگوهای ارتباطی ناسالم، مانند انتقاد مداوم، تحقیر، یا سوء استفاده عاطفی، میتوانند باعث شوند احساس کنیم نمیتوانیم خود واقعیمان باشیم. در چنین روابطی، ما به طور مداوم تحت فشار هستیم تا رفتارهای خود را مطابق میل طرف مقابل تغییر دهیم و از بروز هرگونه رفتاری که ممکن است منجر به انتقاد یا تحقیر شود، خودداری کنیم. این الگوهای ارتباطی میتوانند به شدت به عزت نفس و اعتماد به نفس ما آسیب بزنند. اگر در چنین رابطهای هستید، لازم است برای بهبود الگوهای ارتباطی خود تلاش کنید یا در صورت لزوم از رابطه خارج شوید. یک رابطه سالم، رابطهای است که در آن هر دو طرف احساس امنیت و احترام داشته باشند. اگر مورد آزار عاطفی قرار می گیرید، کمک حرفه ای بگیرید.
5. نیاز به کنترل
گاهی اوقات، یکی از طرفین در رابطه نیاز شدیدی به کنترل دارد و سعی میکند رفتارها و افکار طرف مقابل را مطابق میل خود تغییر دهد. این نیاز به کنترل میتواند ناشی از ترس از دست دادن رابطه، احساس ناامنی یا اعتماد به نفس پایین باشد. در چنین روابطی، طرف مقابل احساس میکند آزادی عمل ندارد و نمیتواند خود واقعیاش باشد. کنترلگری میتواند به اشکال مختلفی مانند انتقاد مداوم، دستور دادن، یا تهدید به ترک رابطه ظاهر شود. این نوع رابطه معمولاً منجر به احساس خفگی و نارضایتی در طرف مقابل میشود. یک رابطه سالم بر اساس اعتماد و احترام متقابل است، نه کنترل و اجبار. اگر احساس می کنید در یک رابطه کنترلی قرار دارید، برای یافتن راه حل با یک متخصص مشورت کنید.
6. ترس از آسیبپذیری
آسیبپذیری به معنای اجازه دادن به دیگران برای دیدن جنبههای پنهان و آسیبپذیر شخصیتمان است. ترس از آسیبپذیری میتواند باعث شود خودمان را پنهان کنیم و از نشان دادن احساسات واقعیمان خودداری کنیم. شاید نگران باشیم که اگر خود واقعیمان را نشان دهیم، مورد سوء استفاده یا طرد قرار خواهیم گرفت. اما آسیبپذیری کلید صمیمیت و ارتباط عمیق در رابطه است. بدون آسیبپذیری، نمیتوانیم به طور کامل با طرف مقابلمان ارتباط برقرار کنیم و رابطه سطحی باقی خواهد ماند. برای غلبه بر این ترس، لازم است به خودمان یادآوری کنیم که همه ما آسیبپذیر هستیم و نشان دادن این آسیبپذیری نشانه ضعف نیست، بلکه نشانه شجاعت است. به تدریج و با احتیاط، شروع به به اشتراک گذاشتن جنبه های آسیب پذیر خود با افرادی کنید که به آنها اعتماد دارید.
7. انتظارات غیرواقعی
گاهی اوقات ما انتظارات غیرواقعی از طرف مقابل داریم و فکر میکنیم او باید همیشه کامل و بینقص باشد. این انتظارات غیرواقعی میتواند باعث شود خودمان را سانسور کنیم و از نشان دادن نقصهایمان خودداری کنیم. هیچکس کامل نیست و همه ما اشتباه میکنیم. انتظار داشتن کمال از خودمان یا دیگران غیرمنطقی است و منجر به ناامیدی و نارضایتی میشود. رابطهای سالم، رابطهای است که در آن هر دو طرف میتوانند با خیال راحت اشتباه کنند و از یکدیگر حمایت کنند. پذیرش نقص ها، کلید یک رابطه سالم و صمیمی است.
8. عدم پذیرش خود
اگر خودمان را دوست نداشته باشیم و نپذیریم، به سختی میتوانیم در یک رابطه خود واقعیمان باشیم. عدم پذیرش خود میتواند ناشی از تجربیات گذشته، مقایسه خود با دیگران، یا باورهای منفی در مورد خودمان باشد. اگر خودمان را دوست نداشته باشیم، ممکن است فکر کنیم ارزشمند نیستیم که دوست داشته شویم و به همین دلیل تلاش میکنیم خودمان را تغییر دهیم تا مورد پسند دیگران باشیم. اما قبل از اینکه بتوانیم در یک رابطه خود واقعیمان باشیم، باید یاد بگیریم که خودمان را دوست داشته باشیم و بپذیریم. برای افزایش عزت نفس و پذیرش خود، میتوانید از روشهایی مانند خودگویی مثبت، مراقبه، و مشاوره استفاده کنید. به خود یادآوری کنید که شما ارزشمند، دوست داشتنی و شایسته احترام هستید. عشق به خود، پایه و اساس یک رابطه سالم و رضایت بخش است.
9. پنهان کردن گذشته
گاهی اوقات، ما از ترس قضاوت شدن یا طرد شدن، گذشته خود را از طرف مقابل پنهان میکنیم. این پنهانکاری میتواند شامل اشتباهات گذشته، روابط قبلی، یا تجربیات دردناک باشد. اما پنهان کردن گذشته میتواند مانع از صمیمیت و ارتباط عمیق در رابطه شود. صداقت و شفافیت در مورد گذشته، به ایجاد اعتماد در رابطه کمک میکند. البته، لازم نیست تمام جزئیات گذشته خود را با طرف مقابل به اشتراک بگذارید، اما باید صادق باشید و چیزی را پنهان نکنید که میتواند بر رابطه تأثیر بگذارد. صداقت، بهترین سیاست در هر رابطه ای است.
10. تفاوت در انتظارات از نقشها
در بسیاری از روابط، طرفین انتظارات متفاوتی از نقشهای زن و مرد یا شریک عاطفی دارند. اگر این انتظارات برآورده نشوند، ممکن است یکی از طرفین احساس کند مجبور است خود را تغییر دهد تا با انتظارات طرف مقابل همخوانی داشته باشد. مثلا ممکن است یکی از طرفین انتظار داشته باشد که دیگری همیشه قوی و مستقل باشد، در حالی که طرف مقابل ترجیح میدهد گاهی اوقات آسیبپذیر و نیازمند حمایت باشد. این تفاوت در انتظارات میتواند منجر به احساس ناخوشایندی و نارضایتی در رابطه شود. باید در مورد انتظارات خود با طرف مقابل صحبت کنید و سعی کنید به یک تفاهم مشترک برسید. درک متقابل، کلید حل اختلافات در هر رابطه ای است.
11. فشار اجتماعی
گاهی اوقات، فشار اجتماعی باعث میشود ما خودمان را تغییر دهیم تا با هنجارها و انتظارات جامعه همخوانی داشته باشیم. این فشار میتواند از طرف خانواده، دوستان، یا رسانهها باشد. مثلا ممکن است احساس کنیم مجبوریم شغل خاصی را انتخاب کنیم، با فرد خاصی ازدواج کنیم، یا سبک زندگی خاصی را دنبال کنیم تا مورد تأیید دیگران قرار بگیریم. 
اما تسلیم شدن به فشار اجتماعی میتواند منجر به احساس نارضایتی و ناخشنودی در زندگی شود. باید به ارزشهای خود پایبند باشیم و زندگیای را دنبال کنیم که برای ما معنادار و رضایتبخش باشد، نه زندگیای که دیگران از ما انتظار دارند. به صدای درونی خود گوش دهید و از دنبال کردن رویاهای خود نترسید. شجاعت، کلید رهایی از فشارهای اجتماعی است.
12. عدم وجود مرزهای سالم
عدم وجود مرزهای سالم در رابطه میتواند باعث شود احساس کنیم نمیتوانیم خود واقعیمان باشیم. مرزها، خطوطی هستند که مشخص میکنند کجا پایان مییابیم و کجا دیگری شروع میشود. اگر مرزهای سالمی نداشته باشیم، ممکن است اجازه دهیم دیگران از ما سوء استفاده کنند، به حریم خصوصی ما تجاوز کنند، یا تصمیماتی را برای ما بگیرند. این میتواند منجر به احساس خفگی، کنترل شدن، و عدم استقلال در رابطه شود. برای ایجاد مرزهای سالم، لازم است یاد بگیریم که چگونه “نه” بگوییم، از خودمان دفاع کنیم، و نیازهای خود را در اولویت قرار دهیم. مرزهای سالم، پایه و اساس یک رابطه سالم و پایدار هستند.
13. سبک دلبستگی ناایمن
سبک دلبستگی ناایمن، که در دوران کودکی شکل میگیرد، میتواند بر روابط ما در بزرگسالی تأثیر بگذارد و باعث شود احساس کنیم نمیتوانیم خود واقعیمان باشیم. افرادی که سبک دلبستگی ناایمن دارند، ممکن است ترس از صمیمیت، ترس از رها شدن، یا نیاز شدید به تأیید دیگران داشته باشند. این ترسها و نیازها میتواند باعث شود رفتارهایی را از خود نشان دهیم که با خود واقعیمان همخوانی ندارند. مثلا ممکن است برای جلوگیری از رها شدن، رفتارهای جلب توجه کننده از خود نشان دهیم یا برای جلوگیری از صمیمیت، از ایجاد روابط عمیق اجتناب کنیم. شناخت سبک دلبستگی خود میتواند به ما کمک کند تا الگوهای رفتاری ناسالم خود را شناسایی کنیم و برای تغییر آنها تلاش کنیم. مشاوره با یک متخصص میتواند در این زمینه بسیار مفید باشد. تغییر سبک دلبستگی، نیازمند زمان، تلاش و خودآگاهی است.
14. عدم حمایت عاطفی
اگر در رابطهای هستیم که در آن حمایت عاطفی دریافت نمیکنیم، ممکن است احساس کنیم نمیتوانیم خود واقعیمان باشیم. حمایت عاطفی به معنای این است که طرف مقابل به احساسات ما گوش دهد، همدلی کند، و در مواقع سخت از ما حمایت کند. 
اگر در رابطهای هستیم که در آن احساسات ما نادیده گرفته میشوند، مورد انتقاد قرار میگیرند، یا دست کم گرفته میشوند، ممکن است احساس کنیم مجبوریم احساسات واقعیمان را پنهان کنیم. این میتواند منجر به احساس تنهایی، انزوا، و نارضایتی در رابطه شود. رابطهای سالم، رابطهای است که در آن هر دو طرف احساس امنیت و حمایت عاطفی داشته باشند. ارتباط موثر، کلید دریافت و ارائه حمایت عاطفی است. اگر در دریافت حمایت عاطفی مشکل دارید، با طرف مقابلتان صحبت کنید و نیازهای خود را بیان کنید.
15. ترس از تغییر
گاهی اوقات، ما از ترس تغییر خودمان را پنهان میکنیم، حتی اگر میدانیم که این تغییر برای ما مفید است. شاید نگران باشیم که اگر تغییر کنیم، طرف مقابلمان دیگر ما را دوست نخواهد داشت یا رابطه ما به هم خواهد خورد. اما تغییر، بخشی طبیعی از زندگی است و همه ما در طول زمان تغییر میکنیم. اگر از تغییر بترسیم، ممکن است خودمان را محدود کنیم و از رسیدن به پتانسیل کامل خود باز بمانیم. رابطهای سالم، رابطهای است که در آن هر دو طرف از رشد و تغییر یکدیگر حمایت کنند. از پذیرش تغییر نترسید و به خودتان اجازه دهید رشد کنید و شکوفا شوید.
